Drukuj

Joanna Bronka: Im bliżej wejścia do Unii Europejskiej będzie Serbia, tym bliższe będą stawały się nasze stosunki polityczne i ekonomiczne.

Stosunki polsko-serbskie

Republika Serbii powstała 5 czerwca 2006 r. po rozpadzie konfederacji Serbii i Czarnogóry. Nie trzeba było długo czekać na pierwszy, poważny kryzys w relacjach polsko-serbskich. Spowodowało go uznanie przez Polskę w 2008 roku, jako pierwszego państwa, niepodległości Kosowa. Na szczęście w ciągu ostatnich kilku lat oba państwa dążą do odnowienia relacji i zacieśnienia współpracy. Efektem tych dążeń jest zwiększenie liczby umów bilateralnych między Polską a Serbią. Jak podaje strona Ministerstwa Spraw Zagranicznych Serbii, od 2010 do 2016 roku podpisano 8 umów dwustronnych, które dotyczą między innymi zwalczania przestępczości zorganizowanej, współpracy gospodarczej, współpracy w dziedzinie obronności, kultury, edukacji i nauki, wzajemnej ochrony informacji niejawnych oraz współpracy MSZ RP i MSZ RS w zakresie integracji europejskiej. Kolejnym profitem dla Polski jest wzrost w 2017 roku eksportu do Serbii o 17% (dane Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju) oraz obustronne deklaracje dalszej współpracy.

 

Obroty handlu zagranicznego w okresie styczeń - wrzesień 2017 roku.

Lp.

Państwo

Eksport
(I – IX 2017 r.)

w tys. zł

Zmiana w stosunku do 2016 r.

Miejsce w rankingu eksportu

(I – IX 2017 r.)

Import

(I – IX 2017 r.)

w tys. zł

Zmiana w stosunku do 2016 r.

1.

Węgry

17 072 969,0

+8,5%

11.

11 001 166,8

+4,6%

2.

Serbia

2 601 717,9

+13,5%

31.

1 031 055,8

+27,5%

3.

Słowenia

2 496 153,1

+13%

33.

2 172 102,1

+6%

4.

Chorwacja

2 231 087,4

+12,1%

34.

503 884,3

-20,5%

5.

Bośnia i Hercegowina

765 783,5

+18,4%

Brak danych

187 719,3

+18,2%

6.

Macedonia

367 714,8

+64,6%

Brak danych

437 294,3

+128%

7.

Kosowo

191 337,1

+5,1%

Brak danych

12 963,7

+90,6%

8.

Albania

151 032,4

+6,2%

Brak danych

42 396,3

+44,2%

Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Handel zagraniczny. I-IX 2017 r., http://stat.gov.pl/ [dostęp: 07.03.2018]

Jednym z wydarzeń, które przyspieszyły polepszanie relacji pomiędzy naszymi państwami, było niezagłosowanie przez Polskę za przyjęciem Kosowa do UNESCO w 2015 roku – Polska wstrzymała się od głosu. Podziękował za to ówczesny prezydent Serbii Tomislav Nikolić podczas pożegnania polskiego ambasadora Aleksandra Chećki w styczniu 2016 roku. Podczas tego spotkania Nikolić poruszył także kwestię relacji Polski z Federacją Rosyjską. Stwierdził, iż Polska musi dbać nie tylko o swoje położenie w Unii Europejskiej, ale także o pozytywne relacje z Rosją. Jak podkreślił – to samo dotyczy Serbii. Według Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Serbii, znaczące były także wizyty polskich polityków w trakcie ostatnich dziesięciu lat: ministra Witolda Waszczykowskiego we wrześniu 2016 roku, marszałka senatu RP Bogdana Borusewicza w 2014 roku, premiera Donalda Tuska w 2013 oraz w 2011 roku, a także ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego w 2010 roku.

W grudniu 2017 roku ambasador RP w Republice Serbii Tomasz Niegodzisz, w wywiadzie dla serbskiego portalu ekonomicznego eKapija.com oświadczył, że Serbia jest dla Polski najważniejszym partnerem handlowym i ekonomicznym w regionie. Wcześniej, w październiku 2017 roku, Polskę odwiedziła minister integracji europejskiej Serbii Jadranka Joksimović, która oznajmiła, iż dla Serbii bardzo ważna jest współpraca z państwami członkowskimi Unii Europejskiej i dlatego tak znaczące są rozmowy z Polską, od której Serbia może się wiele nauczyć o procesie integracji europejskiej i która wspiera proces rozszerzania Unii. Podczas spotkania wiceminister MSZ Konrad Szymański także zadeklarował i podkreślił pełne polskie wsparcie Serbii w jej drodze ku akcesji do Unii Europejskiej oraz poparcie dla procesu integracji z UE całego regionu Bałkanów Zachodnich.

W maju 2017 roku w Warszawie odbyła się pierwsza edycja Konferencji Belgradzkiej, cyklu spotkań mających na celu wsparcie serbskich reform poprzez przekazanie polskiej wiedzy eksperckiej. Idea konferencji nawiązuje bezpośrednio do dorobku Konferencji Utrechckiej. Kolejne spotkanie odbędzie się w 2018 roku w Belgradzie. Jak podaje Ministerstwo Spraw Zagranicznych, obok Konferencji Belgradzkiej, która jest flagowym przedsięwzięciem MSZ wspierającym Serbię, cyklicznie, dla urzędników z Bałkanów Zachodnich organizowana jest także Akademia Rozszerzenia, a niedawno, we współpracy z fundacją „Krzyżowa” i Ambasadą Niemiec, zainaugurowano projekt poświęcony pojednaniu, którego odbiorcami są studenci.

Ostatnimi czasy coraz więcej polskich firm inwestuje w kontakty handlowe z Serbią oraz otwiera tam swoje oddziały. Przykładem takich inwestycji jest między innymi otwarcie w czerwcu 2017 roku przez Grupę Hotelową Orbis hotelu Mercure Excelsior w Belgradzie, kontynuowanie inwestycji przez grupę GTC poprzez budowę centrum handlowego Ada Mall w Belgradzie.  Solaris natomiast w ubiegłym roku promował, w ramach wielkiego europejskiego tournée, w Belgradzie najlepszy autobus starego kontynentu 2017 r. – Solaris Urbino 12 electric. Od lat na serbskim rynku obecne są liczne polskie firmy, takie jak Rafako, Tele-fonika Kable, Pol-mot, CCC, 4F, Reserved, Ziaja, Inglot i Asseco Poland. Zdaniem ambasadora Niegodzisza, polscy inwestorzy są zainteresowani potencjałem inwestycyjnym Serbii, mając na uwadze rolę tego państwa w regionie, a także podobieństwo w strukturze naszych gospodarek.

Podczas szczytu szefów rządów krajów Europy Środkowo-Wschodniej oraz Chin, który odbył się w listopadzie 2017 roku w Budapeszcie, doszło do spotkania premier Republiki Serbii Any Brnabić oraz premier RP Beaty Szydło, podczas którego podkreślona została potrzeba intensyfikacji współpracy gospodarczej, w tym wzrostu liczby polskich inwestycji w górnictwie i energetyce, przemyśle maszynowym i roślinnym, turystyce oraz zwiększenia współpracy pomiędzy małymi i średnim przedsiębiorstwami obu krajów. Można mieć nadzieję, iż im bliżej wejścia do Unii Europejskiej będzie Serbia, tym bliższe będą stawały się nasze stosunki polityczne i ekonomiczne, co może być w dalszej perspektywie sporą szansą na współpracę i integrację całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej.

***

Joanna Bronka, studentka filologii serbskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, szefowa Nowych Mediów Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej, członkini stowarzyszenia Forum Młodych Dyplomatów, wolontariuszka RODM Kraków.

***

Tekst powstał w ramach projektu „Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Krakowie, 2016-2018”. Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej. Publikacja wyraża jedynie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

  

Tekst jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Ośrodka Myśli Politycznej. Utwór powstał w ramach konkursu Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej 2016-2018. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o konkursie Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej 2016-2018.