Prób zdefiniowania populizmu było wiele. Mimo to, ów termin nadal stanowi wyzwanie dla rzeszy naukowców, czego dowodzi Yasmeen Serhan w swoim artykule pt. „Populism Is Meaningless”.
Swoje rozważania rozpoczyna od opisu pewnego wydarzenia z 1967 roku, które miało raz na zawsze rozwiać wszelkie wątpliwości związane z definicją populizmu. Wówczas to dziesiątki uczonych z całego świata zgromadziło się w London School of Economics w celu zdefiniowania nurtującego terminu. Finalnie, zauważyli, iż jest on używany w odniesieniu do wielu różnych zjawisk, konkludując jednocześnie o ogromnym znaczeniu populizmu, jednakże nie potrafiąc dookreślić czym w zasadzie jest. Po tym autorka jednomyślnie stwierdza, że niewiele w tej kwestii uległo zmianie. Albowiem ponad pół wieku później populizm jawi się jako fenomen, angażując coraz to liczniejsze kręgi - nie tylko polityczne, ale również religijne, podkreślające szkodliwość populizmu i jego złe oddziaływanie na społeczeństwo. Yasmeen Serhan akcentuje także wszechstronne zastosowanie populizmu, który jest przypisywany zarówno politykom reprezentującym poglądy skrajnej prawicy, jak i tym zajmującym stanowisko skrajnej lewicy. Niekiedy zarzuca się mu, jakoby był tym, czego w zasadzie nie lubimy. Wszystko to, jak zauważa autorka niniejszego artykułu, potęguje zagmatwanie w kwestii populizmu. W tej sytuacji owo zagmatwanie, a zarazem brak konsekwencji w stosowaniu ów terminu, może prowadzić do całkowitego zatracenia jego znaczenia.
Autorka przedstawia krótką genezę, dotyczącą tego jak populizm zakotwiczył w sobie ten pejoratywny wydźwięk. Zaznacza, iż wszystko zaczęło się końcem XIX wieku wraz z przybyciem populistycznej Partii Ludowej do Stanów Zjednoczonych. Panująca w tym okresie, zwanym Gilded Age, atmosfera gwałtownego rozwoju przemysłu, wpłynęła na sytuację rolników, którzy ujście swoich frustracji odnaleźli we wspomnianej partii. Była ona niejako alternatywą dla demokratów i republikanów. Prowadziła kampanię, która oprócz realizacji żądań farmerów, zakładała także upaństwowienie kolei czy bezpośredni wybór senatorów. Jak większość ówczesnych populistów, partia okazywała także niechęć do imigrantów. Po niespełna dekadzie swojej działalności, partia populistyczna faktycznie zniknęła, na wskutek kooptacji jej polityki przez demokratów. Po tych wydarzeniach termin „populista” nie zniknął, zaś paradoksalnie rozprzestrzenił się i dotarł do Europy Wschodniej, Ameryki Łacińskiej i Afryki. Wówczas to debata na ten temat toczyła się głównie w środowiskach akademickich, a jej kulminacją była wcześniej już wspomniana konferencja na temat populizmu w LSE w 1967 r. Od tego czasu powstawały nowe, jednak równie szerokie definicje, jak sugerowali to naukowcy z LSE. Toteż populizm zaczął być utożsamiany z niepokojem, związanym z globalnym systemem politycznym. Wpłynęły na to wydarzenia związane z Brexitem czy wyborami prezydenckimi w USA w 2016 r. Autorka podaje szereg innych, bieżących wydarzeń, które niejako są realizowane, niekiedy nawet i usprawiedliwiane przez pryzmat populizmu.
Wszechstronność definicji populizmu sprawia, że ma ona zastosowanie do partii i liderów w całym spektrum politycznym. Jednakże konfrontacja populizmu ze sferą polityki, rodzi wiele sprzeczności. Przykładowo, postrzeganie tego zjawiska jako z natury skrajnie prawicowego, zdeterminowało zmianę jego przeznaczenia. Albowiem Giuseppe Conte, włoski premier, który przez krótki czas kierował koalicją rządu u boku skrajnie prawicowej Ligi, powiedział, że „jeśli populizm to postawa słuchania potrzeb ludzi, to mamy do tego prawo”. Czy to oznacza, że populizm nie zawsze jest skazywany na czysto pejoratywny wydźwięk? Autorka zauważa, że w obliczu powyższych okoliczności, prawdopodobnie nigdy nie wyklaruje się niezawodna definicja populizmu. Tytułowe pozbawienie znaczenia tego terminu, odnosi się do samej retoryki populizmu, która traci ostrość, a ponadto ma tendencję do rozmywania się w obliczu różnorodności zjawisk i sposobów rozumienia samego pojęcia.
Artykuł Yasmeen Serhan opublikowany na łamach "The Atlantic" Populism Is Meaningless
Streszczenie w języku polskim: Monika Kabat (praktykantka RODM Kraków)
